Tramadol

Zastosowanie w medycynie

Tramadol znajduje się na II szczeblu drabiny analgetycznejanalgetyki - środki przeciwbólowe WHO w leczeniu bólów o umiarkowanym i dużym nasileniu. Podawany jest najczęściej jako lek przeciwbólowy w przypadku przewlekłych bólów pourazowych lub pooperacyjnych. Znajduje również zastosowanie w położnictwie, premedykacjifarmakologiczne przygotowanie pacjenta przed operacją a także w zwalczaniu bólu wieńcowego.

Działanie

Jako agonista receptorów opioidowych powoduje ich pobudzenie, oddziałując na receptory μ oraz w mniejszym stopniu na δ i κ. Przez zwiększenie stężenia neuroprzekaźników w synapsach takich jak: serotonina, czy noradrenalina wpływa on na przewodzenie bólu w rdzeniu kręgowym.
Efektami działania tramadolu na organizm są:

1. euforia,
2. sedacja lub stymulacja,
3. uczucie zmęczenia / oszołomienia,
4. spowolnienie rytmu oddechowego,
5. ograniczenie sprawności psychomotorycznej,
6. zawroty głowy,
7. nudności,
8. swędzenie ,
9. potliwość,
10. zaparcia.

Do rzadziej występujących symptomów należą:

1. trudności w oddawaniu moczu,
2. dysforia,
3. kołatanie serca,
4. biegunka.

Tramadol jako narkotyk

Tramadol jest używany w celach pozamedycznych ze względu na efekty zażycia charakterystyczne dla substancji z grupy opioidów. Występowanie ww. efektów zależy przede wszystkim od przyjętej dawki oraz osoby przyjmującej.

Zagrożenia

Główne zagrożenia wynikające z użytkowania tej substancji to możliwość wystąpienia napadu padaczkowego, w wyniku obniżonego progu drgawkowego, depresji oddechowej a także pogłębienie bądź też wypuklenie fobii, w tym społecznych. Tramadol w połączeniu z substancjami hamującymi OUNośrodkowy układ nerwowy, takimi jak chociażby benzodiazepiny, alkohol czy inne opioidy może skutkować porażeniem ośrodka oddechowego, a w skrajnych przypadkach zespołem serotoninowym przez połączenie z innymi substancjami działającymi na receptory serotoninowe np. antydepresantami, czy zielem dziurawca. Również zażycie preparatu zawierającego w swoim składzie tramadol i inną substancję, jak chociażby paracetamol lub dexketoprofen, w dawce odpowiadającej rekreacyjnej tramadolu może stwarzać zagrożenie. W przypadku leków zawierających paracetamol może wystąpić przedawkowanie skutkujące uszkodzeniem wątroby, rzadziej w przypadku deksketoprofenu jednak może ono prowadzić m.in. do krwawienia w żołądku. Inne zagrożenie przedawkowania może nastąpić w przypadku preparatów w formie tabletek zawierających tramadol o przedłużonym czasie uwalniania. Użytkownik w takim przypadku może nie doznać od razu oczekiwanych rezultatów i zwiększyć dawkę, w konsekwencji prowadząc do przedawkowania.

Status prawny

W Polsce tramadol nie znajduje się na wykazie środków odurzających i substancji psychotropowych, jednak jest dostępny wyłącznie na receptę. W 2014 FDA nadało tramadolowi miano “controlled substance”, czyli o zastosowaniu medycznym, jednak o potencjale wykorzystania w celach niemedycznych.